Bangsamoro

Biya' manuk-manuk way tapuan

Wayra isab ayan luparan

Nahulug pa gawang kapissukuan

Nalajallat sin parjanjian

Tigidlum in kalimayahan

Biya'da sab aku sin kaibanan

Mabaya' mamadju' sin kaadilan

Makainum sin kamahardikaan

Kumawin kan kahanungan

Umanak apu' kasanyangan

Tumattap kakuyagan

Tausug Gagandilan

Halul akkal, bayan buddiman 

Gagandilan wala' kiyarapatan 

Nananakus barung, o pipisan 

Simusupa' mama' hipu' sin pamulansang

Daying ha Sug naglayag 

Ha Mindanao, kalis biyabag 

Pagdatung pa Borneo panji sintak 

Tihta adil nagmumpaat

Satru' dimatung nagkanam 

Kastila', Jipun iban Milikan 

Hinagud in piya-atubang 

Dayu minui' kalulu-uyan

Atay pati babaun 

Ayau hadja sipugun 

Dugu' nyawa di' ugun 

Magbaugbug parulihun

Budjang landu' iyayaran 

Iya-angkap biya dayang-dayang 

Kuku malingkat piyapassalan 

Siku' di' misan kakitaan

Hula' piyaruli 

Alta' di' mabi 

Bangsa baugbugan 

Kawasa di' mahailan

Ha agama nahambuuk 

Pagmuparik na sulut 

Makuyag mag-ammal ma'ruf 

Hangka tamungun batawi iban kuput

Iman pahugutun 

Ilmu' ammalun 

Pilak pabanusun 

Mamarinta kunsum

Patuhan mag-ammal 

Adat di' malawa' 

Buddi mahalga' 

Maksud Sampurna'

Hakasabunnalan timindug 

Tu'lid atay TAUSUG

ALLAH HO AKHBAR!

---- Nur Danial ---

Ilmu' Iban Ammal

(patta' sin manga murid ha San Roque, bata'-bata' hinduan sin MYMPD, Summer class 2008) 

Way ilmu' makasusa,
Tiyu'-tiyu' ilmu' makamula;
Way ammal sia-sia,
Tiyu'-tiyu' ammal binasa.
Awn ilmu' way ammal labi in susa,
Awn ammal way ilmu' labi binasa;
Bang wayruunna karuwa-ruwa paisi' amadna.

Lahir Batin

Daying ha duwa in manusiya, lahir iban batin.

In lahir amuna in upat hinasil. Tubig lupa' hangin iban Kayu. Daying ha sabab yadtu magkalagihan in baran lahir yan tubig lupa' hangin kayu daisab. In lupa' biya' sin unu-unu makaun daying ha lupa' saupama bungangkahuy. In hangin biya'na sin oxegyn, in kayu biya'na sin suga, iban in tubig na' kalagihan inumun.

Hatatkala di' karulan in baran lahir sin kalalagihan niya adlau-adlau biya'na sin upat hinasil, na' hapdiun siya, sahingga lammahan siya, punungun siya, sampay matay siya bang wayruunna hambuuk hadja daying ha up at nasabbut.Bihadtu in halga' niya.

In batin siyana in nyawa, adapun in nyawa daying ha batin in hinasil niya. Daying ha sabab yadtu in kalagihan niya bukun lahir sumagawa' batin. Bang in nyawa di'na siya kanapakahan batin na' in kawnan niya biya'da isab sin lahir lumamma, masakit, sampay mabinsana' siya.

Adapun in pagupiksa' ha batin nasabbut siyana in ilm iban ammal.

Ha Hal ini in ingatun iban napakahan bukun hat hadja lahir, muna-munana in batin.

Allah ho alam

Artis Nalibut sin Haram

Hambuuk waktu awn artist, bukun sab artista, magpi-painting. Nakalabay siya ha masjid. Awn diyungug niya nagnasihat, "in mag-drawing tagdagbus manusiya' atawakan saktuwa haram.

Andu' hi artist bar-iman namanduga. In kabuhianan niya mag-drawing. In katan sin foster naukkil niya diya' pugan niya. Sampay in katan badju' niya tagatatak buaya (lacoste), kura' (Polo Ralph Lauren), taumpa' niya sap iru' (Hush Puppies) diya'pugan niya. Pasal halaum u niya haram biya' sin diyungug niya nasihat.

Patta' sin anak asawa niya pipinting ha dindig diya'pugan niya ra.

Aha. Kiyada'pugan niya man in mapatut da'pugan. Namikilan siya mangadji' pa hula' Arab hasupaya di' mahinang tau awam iban tau agad-agad mag-agama. Dimatung man siya pa hula' Arab, Kita niya in cent niya tagapatta' tau, in passport niya tagapatta' dagbus niya, in Sutan sin hula' yadtu tagapatta' dakula ha mata dan, pagsud niya pa university ha registrar office pa tagapatta' na isab, in ID sin manga bata' iskul taga patta' na isab. Simakitna in u niya, magduruhunna in sakit sin u niya, in diyatungan niya hula' magbabanus in patta'.

Sahingga nagkatingugna in cellphone niya, timawag in anak asawa niya, kita' niya in caller ID patta' sin ahli niya. Kiyublaan siya sampay in ha kiyukuman lima niya tagapatta' da. Hiyantak niya. Ampa siya limuku' naghagak, karna' nalibut siya sin haram.

Ahir niya, naghahagak man siya nagtangis sarta' nagluluku', paghangad niya in ha unahan niya dagbus niya halaum samin, dagbus tau lugi', iban tau awam. Namintang siya.

Pag-alup pa Tag-ipun

I'tikaf isa-isa

In kamaumuhan sin ipun umalup pa Tag-ipun ha kalahan isa-isa niya, in pagbahasahun nila i'tikaf isa-isa. Awn daying ha ipun nasabbut sumakat bud, awn isab halaum masjid, iban awn da isab ha tampat mahinnuk biya'na sin halaum bilik iban ha manga higad daplakan. Ha hal ini dihilan niya waktu in baran niya isa-isa umalup pa Maha Sussi Allah ho subhana wa taalla. Alupun nila in Maha Isa ha halan isa-isa sarta' in kamaumuhan pipirung in mata. 

In i'tikaf nasabbut nahinang sin Rasul (saw) ha bud Hira, ha way pa siya nahinang Nabi sahingga piyanauganna siya panganaan wahi, didtu nahinangna siya Rasul sin Allah (swt).

I'tikaf ha mairan

Ha manga sila ipun sin Allah limabaina ha i'tikaf isa-isa atawakan biyaksana mag-i'tikaf isa-isa, makai'tikafna sila ha mairan. Adapun in palling sin mata nila pakain-pakain di'na hikasasat in unu-ununa kakitaan nila. Daman mahinangna kaagi dan hika pudji nila pa Tag-ipun. In kaitaan nila saupama kahuy, bud, langit, manusiya' iban sin kaibanan pa tumasdik pa pangatayan niya in katan yan Sifat piyapanjari sin Allah. Daying ha sabab ini dan hikasugpat sin pagtafakkur nila pa Allah. Alupun nila in Maha Isa ha halan mataud hakatalibut nila, sarta' ukab in mata nila.

And to Allah belongs the east and the west. So wherever you [might] turn, there is the Face of Allah. Indeed, Allah is all-Encompassing and Knowing.(2:115)

I'tikaf Tattap

Adapun in Allah (swt) alupun Niya in Ipun Niya ha sama sibu'da ha isa-isa iban ha mairan in ipun Niya. . Labi in kuyag sin Tag-ipun umalup ha ipun atawa kakasi Niya. Magduruhun in sub sin ipun umalup magduruhun in sub isab sin Tag-ipun umalup ha ipun Niya.

In dimihil waktu pa Tuhan bukun siya pagsaatun sin manga ipun sin Tuhan biyaksa, masub, atawa malasa umalup pa Tuhan niya. Sumagawa', in tug bati' niya, sibu'da ha isa-isa iban ha mairan siya imaalup da pa Tag-ipun Maha Sussi Wajibul Ujud. 

Adapun in pag-i'tikaf sin haiwan iban katumbu-tumbuhan, atawakan makhluk sagannap ha langit iban ha ginlupaan way nabugtu' misan hangkasasaat in pamudji nila pa Allah (swt), biya'na sin baita' niya ha ayat ha baba' ini.

The seven heavens and earth and  whatever is in them exalt Him. And there is not a thing except that it exalts [ Allah ] by His praise, but you do not understand their [way of] exalting. .(Qur'an 17:44)

(And He is Allah, there is no god but He! All praise is due to Him in this (life) and the hereafter, and His is the judgment, and to Him you shall be brought back. Qur'an 28:70)

Allah ho alam.